جراحی در یک قرص، یک درمان بالقوه برای دیابت

12 ژوئن 2018 - محققان بر این باورند که یک قرص جدید، می تواند کاهش وزنی معادل کاهش وزن جراحی باریاتریک به روش گاستریک باندینگ را سبب شود. مواد موجود در این قرص به طور موقت سطح داخلی روده را می پوشانند. نتایج استفاده از این دارو در مطالعات پری کلینیکی نشان دهنده ی کاهش قند خون در موشهای صحرایی است.
گاستریک باندینگ یا روش حلقه گذاری قابل تنظیم معده یکی از انواع جراحی باریاتریک برای افراد دارای اضافه وزن است.این روش شامل قرار دادن یک حلقه ی قابل تنظیم در اطراف ناحیه ی بالایی معده است تا حجم معده کاهش یافته و مقدار مصرف مواد غذایی را به طور قابل ملاحظه ای کاهش دهد.
در طول دهه ی گذشته، جراحان باریاتریک در انجام عمل جراحی کاهش وزن، گام های بلندی برداشته اند که نه تنها در مقابله با چاقی موثر بوده است، بلکه توانسته است دیابت نوع 2 را در بیماران چاق معکوس کند.

به گفته دکترعلی توکلی، یکی از مدیران مرکز کنترل وزن و جراحی متابولیک در BWH، علیرغم بهبود قابل ملاحظه ی کیفیت زندگی بیماران چاق و معکوس شدن دیابت در بسیاری از افرادی که تحت جراحی باریاتریک قرار گرفته اند، تعداد نسبتا کمی از بیماران خواهان انجام عمل جراحی باریاتریک هستند. این امر موجب همکاری دکتر توکلی با محققان بریگهام و بیمارستان زنان برای یافتن درمانی کمتر تهاجمی اما موثر برای معکوس نمودن دیابت نوع 2 شد، که بتواند فوایدی مشابه با جراحی را ارائه دهد، اما بیشتر مورد استقبال بیماران قرار گیرد و کاربرد گسترده تری داشته باشد.

در مقاله ای که در هفته ی اخیر در مجله ی Nature Materials منتشر گردید، محققان نتایج یک مطالعه ی پری کلینیکی را ارائه دادند، که در آن از یک قرص برای تحویل ماده ای به موش های صحرایی استفاده شد که بطور موقت روده را پوشانده و مانع تماس مواد مغذی با پوشش ناحیه ی پروگزیمال روده می شود و از افزایش قند خون بعد از صرف غذا جلوگیری می کند.
پرفسور Jeff Karp، یکی از مهندسان زیستی و محقق اصلی در  BWH، گفت: ما به تولید قرصی فکر می کردیم که بیمار بتواند قبل از غذا آن را مصرف کند، تا بطور موقت سطح روده را پوشانده و اثرات جراحی را تقلید کند. در طی چند سال گذشته، ما با همکاران جراحمان بر روی این ایده مشغول به کار بوده ایم و موادی را تهیه کرده ایم که یک نیاز کلینیکی مهم را برآورده می کنند.
اعضای تیم  در جستجوی ماده ای بودند که خواص مناسبی برای چسبیدن به روده ی کوچک را داشته باشد و سپس در ظرف چند ساعت از بین برود.آنها ماده شناخته شده ای به نام سوکرالفیت(sucralfate) را انتخاب کردند که یک داروی تایید شده توسط FDA است که در درمان زخم های دستگاه گوارش مورد استفاده قرار می گیرد. محققان از طریق مهندسی زیستی این ماده را به ماده ی جدیدی تبدیل کردند که بتواند سطح روده را بدون نیاز به فعال سازی توسط اسید معده، پوشش دهد. اینترکیب مهندسی شده، LuCI(پوشش لومینال روده) نامیده شد، که می تواند به شکل پودری خشک درون یک قرص قرار گیرد.
پرفسور Yuhan Lee، یکی دیگر از نویسندگان این مقاله و متخصص علوم مواد در بخش مهندسی پزشکی BWH، گفت: آنچه که ما در اینجا به آن پرداخته ایم اساسا" جراحی در یک قرص " است. ما با یک رویکرد مهندسی زیستی، قرصی با خواص خوب چسبندگی تولید کرده ایم که می تواند بخوبی در یک مدل پیش بالینی به روده متصل شود و پس از چند ساعت، اثرات آن از بین برود.
محققان دریافتند که با ورود LuCI به روده ی موش صحرایی، این ماده پوشش نازکی را بر روی سطح روده ایجاد می کند که مانع تماس مواد مغذی با سلولهای روده می شود و قند خون پس از غذا را کاهش می دهد. مقدار قند خون پس از صرف غذا افزایش می یابد و می تواند در طول زمان همچنان بالا باقی بماند.با این وجود، یک ساعت بعد از دادن LuCI به موش ها، پاسخ به گلوکز 47 درصد کاهش یافت.محققان دریافتند که این پاسخ موقتی است و پس از سه ساعت اثر آن بکلی ناپدید می شود.
محققان هم اکنون در حال بررسی تأثیر استفاده ی کوتاه مدت و طولانی مدت از LuCI در مدل های جوندگان دیابتی و چاق هستند.آنها همچنین قصد دارند مطالعاتی آزمایشی برای استفاده از LuCI برای تحویل سایر داروها، از جمله تحویل مستقیم پروتئین ها به دستگاه گوارش، را انجام دهند.
دکتر توکلی یکی از نویسندگان این مطالعه گفت: بای پس معده یکی از بهترین جراحی های بررسی شده در جهان است و ما می دانیم که این نوع جراحی می تواند منجر به منافع بسیاری از جمله اثرات مثبت بر فشار خون، آپنه خواب و انواع خاصی از سرطان، و بهبود بسیارسریع و و غیر وابسته به وزن دیابت شود. داشتن یک پوشش موقت که بتواند اثرات جراحی را تقلید کند، یک امتیاز فوق العاده برای بیماران و پزشکان معالج آنها خواهد بود.

منبع و سایت خبر:

Nature Materials, 2018; DOI: 10.1038/s41563-018-0106-5

www.sciencedaily.com/releases/2018/06/180611133755.htm